การฝึกกล้ามเนื้อตา (Visual Therapy)

การฝึกหรือการบริหารกล้ามเนื้อตา เป็นงานหนึ่งในสามสาขาของนักทัศนมาตรในไทย ตามการประกาศของกองประกอบโรคศิลปะกระทรวงสาธารณะสุข นอกเหนือจากการรักษาด้วยแว่นตากับคอนแทคเลนส์ การฝึกกล้ามเนื้อตา หรือ VIsual therapy นั้น ในต่างประเทศจะมีสาขาอื่นที่ร่วมดูแลด้วยก็คือ Opthalmologist และ Orthoptist ซึ่งสาขาหลังนี้ยังไม่เกิดขึ้นในประเทศไทย

การฝึกกล้ามเนื้อเป็นการแก้ไขด้านกล้ามเนื้อในการเคลื่อนไหวลูกตาและกล้ามเนื้อตาในการเพ่ง ซึ่งทั้งสองส่วนจะทำงานร่วมกันที่เรียกว่า ระบบการมองเห็นสองตา (Binocular Vision System) เพื่อแก้ไขให้ลูกตาทั้งสองทำงานเป็นทีมเดียวกันและให้การมองเห็นที่ดีที่สุด มีความสบายตาในการใช้งานตามที่ต้องการ

อาการตาเหล่ตาเขที่แสดงอาการ (Strabismus) นั้น เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นได้จากกล้ามเนื้อตาและ/หรือกระบวนการเพ่ง การแก้ไขให้ดวงตากลับมาตรงเป็นปกติได้นั้น สามารถทำได้ 2 วิธี คือ การฝึกกล้ามเนื้อตา และ การผ่าตัด (การแก้ไขด้วยเลนส์ปริซึมนั้นเป็นการแก้ไขที่เพียงทำให้การมองเห็นกลับมาเป็นปกติ แต่ไม่ได้แก้ไขที่ต้นเหตุที่กล้ามเนื้อตา)

การฝึกกล้ามเนื้อตามักเป็นวิธีที่เลือกจะกระทำก่อนการผ่าตัดแก้ไขกล้ามเนื้อตาในคนที่ทำได้ และมักจะทำหลังการผ่าตัดกล้ามเนื้อตาแล้วเสร็จ เพื่อฝึกกล้ามเนื้อในส่วนที่การผ่าตัดทำได้ไม่สมบูรณ์ และยังเป็นการวิธีที่ทำให้กล้ามเนื้อตาสามารถทำงานได้อย่างปกติตลอดไป

การฝึกกล้ามเนื้อตายังเป็นวิธีการรักษาในคนที่มีตาเหล่ตาเขซ้อนเร้นและมีอาการไม่สบายตาจากการใช้สายตา การฝึกกล้ามเนื้อตาในกรณีนี้จะเป็นการเพิ่มกำลังในการรวมภาพให้สูงขึ้นและมากพอต่อการใช้งานที่ต้องการ เช่น ในคนที่มีอาการตาเหล่ออก เป็นต้น

การฝึกกล้ามเนื้อตาเป็นวิธีการที่ให้ผลที่ดีและแม่นยำมากสุด การฝึกกล้ามเนื้อตาที่ถูกต้องจะต้องมีการออกแบบโปรแกรมการฝึกสำหรับอาการนั้นๆ โดยผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น และต้องใช้เวลาในการฝึกกับอุปกรณ์เฉพาะที่ดูแลโดยผู้เชี่ยวชาญ ร่วมกับวินัยในการฝึกด้วยตนเองที่บ้าน