ปริซึมเลนส์ : แก้ไขอาการมองเห็นภาพซ้อนโรคมะเร็งหลังโพรงจมูก

                                                                         20 ธันวาคม 2561

โรคมะเร็งหลังโพรงจมูก (Nasopharyngeal carcinoma, NPC) อาจมีสาเหตุมาจากกรรมพันธุ์ การได้รับเชื้อไวรัส หรือสารกลุ่มไนโตรซามีนพบมากในคนเชื้อสายจีน ในไทยพบได้ประมาณ 2 ในหนึ่งแสนคน ระหว่างช่วงอายุ 30-55 ปี โดยในชายมากกว่าหญิง

อาการของมะเร็งชนิดนี้ในช่วงต้นมักจะไม่รุนแรง ทำให้สังเกตอาการได้ยาก จนเมื่อมะเร็งลามไปที่ต่อมน้ำเหลืองที่คอทำให้มีก้อนคล้ำพบได้ อาจพบเลือดจากก้อนมะเร็งออกปนมาทางเสมหะ น้ำมูก อาการหูอื้อ เป็นต้น

เมื่อก้อนโตมากขึ้นทำให้ไปกดส่วนของสมองที่ติดกันด้านหลังศีรษะ อันเป็นที่อยู่ของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 6 (Abducens nerves) ที่ทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อส่วนเคลื่อนไหวดวงตาที่ชื่อ Lateral rectus ที่ทำหน้าที่ในการดึงดวงตาออกนอกสูญเสียการทำงานไป ทำให้ดวงตาเกิดอาการตาเขเข้าใน (Esotropia) อันเป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการมองเห็นเป็นภาพซ้อนขึ้นนั้นเอง

นอกจากนี้ในขั้นตอนของการรักษาด้วยการฉายแสง ก็อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงของการมองเห็นภาพซ้อนขึ้นได้เช่นกันจากการถูกทำลายของเส้นประสาทสมองคู่ที่ 6 อาการมองเห็นภาพซ้อนนั้นเกิดขึ้นได้ในบางคน เกิดขึ้นได้ทั้งก่อน ระหว่างหรือภายหลังจากจบขั้นตอนการรักษาแล้วก็ได้เช่นกัน

การแก้ไขการมองเห็นภาพซ้อนนี้ สามารถกระทำได้ด้วยการใช้แว่นตาที่มีปริซึมเลนส์ชนิด Base out เพื่อให้แสงจากวัตถุเมื่อเดินทางผ่านเลนส์ปริซึมแล้ว เกิดการเบนแสงไปที่จุดรับภาพชัดของดวงตาทั้งสองที่เขเข้าใน ทำให้ดวงตาได้รับเป็นภาพเดียวเท่านั้น

การแก้ไขภาพซ้อนด้วยแว่นตาปริซึมนี้สามารถกระทำได้ตั้งแต่ช่วงต้นของอาการเห็นภาพซ้อน และเพิ่มปริมาณปริซึมตามความรุนแรงของอาการในแต่ละช่วงเวลาจนกระทั้งอาการมองเห็นภาพซ้อนนั้นคงที่ การตรวจวัดและจ่ายเลนส์ปริซึมนี้สามารถกระทำได้โดยนักทัศนมาตรที่เชี่ยวชาญเป็นการเฉพาะด้าน