ตาบอดสี : คืออะไร สาเหตุ และ ปัญหาของการมองเห็นสี

25 มีนาคม 2563

ตาบอดสีที่หลายคนเข้าใจที่จริงแล้วเป็นเพียงการบกพร่องในการมองเห็นสี คนที่ตาบอดสียังคงมองเห็นวัตถุรอบ ๆ ตัวเป็นสีต่าง ๆ ได้ เพียงแต่สีที่เห็นนั้นแตกต่างจากสีที่คนปกติมองเห็น เช่น สีแดงของคนที่ตาบอดสีเห็นจะแตกต่างจากสีแดงที่คนทั่วไปมองเห็น อย่างไรก็ตามหากเป็นวัตถุสีแดงโดดๆ คนตาบอดสีจะสามารถแยกได้จากการเรียนรู้มาตั้งแต่เด็ก แต่หากวัตถุสีแดงนั้นอยู่ใกล้กับวัตถุสีต่าง ๆ ในเฉดเดียวกันก็อาจจะทำให้ยากในการแยกสีเหล่านั้นออกจากกัน

เรามาดูกันว่าทำไมคนตาบอดสีจึงเห็นสีที่แตกต่างไปจากคนปกติ จอตาของเราจะมีเซลรับภาพทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานแสงให้เป็นสัญญาณทางไฟฟ้าและสัญญาณทางประสาทขึ้น (Phototransduction) เซลรับแสงมีอยู่ 2 ชนิด คือ Rods และ Cones เซลรับแสงแต่ละชนิดจะมีความจำเพาะในการดูดกลืนช่วงความยาวคลื่นแสง Rods จะทำงานในตอนกลางคืน ส่วน Cones จะทำงานในตอนกลางวัน Cones แบ่งออกเป็น 3 ประเภท คือ Blue Green และ Red cone และดูดกลืนความยาวคลื่นช่วง 420, 530 และ 550 ตามลำดับ Cones ทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็นสี

วัตถุหนึ่งเมื่อได้รับแสงจากแหล่งกำเนิดจะทำการดูดกลืนและสะท้อนแสง เช่น รถสีแดงเมื่อได้รับแสงจากดวงอาทิตย์จะดูดกลืนแสงความยาวคลื่นอื่น ๆ และสะท้อนเฉพาะแสงสีแดง ขณะที่จอตาประกอบด้วย Cones 6-7 ล้านเซล โดยเซลรับแสงเหล่านี้จะดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่นเฉพาะ ทำให้สัดส่วนของเซลที่จะได้รับแสงแตกต่างกันไป เมื่อแสงสีแดงเดินทางเข้าสู่ดวงตา Red cells จะดูดกลืนพลังงานแสงไว้ได้มากที่สุด และเกิดสัญญาณทางประสาทส่งต่อไปยังสมองส่วน Lateral Geniculate Body ทำหน้าที่ในการระบุสีและส่งต่อไปยังสมองส่วนของการมองเห็นต่อไป

ในคนที่ตาบอดสีส่วนมากจะบอดสีแดงเขียว หรือ Red-Green ซึ่งมีสาเหตุจากกรรมพันธุ์ โดยพบความชุกในชาย 8% และหญิง 0.4% เพราะยีนส์การมองเห็นสีในชายเป็นยีนส์ด้อย หากแม่มีตาบอดสีและ/หรือเป็นพาหะลูกชายที่เกิดมาจะตาบอดสี ในขณะที่ลูกสาวจะตาบอดสีต่อเมื่อทั้งพ่อและแม่ตาบอดสีเท่านั้น นอกจากนี้อาจพบตาบอดสีชนิด blue-yellow ที่มักเกิดขึ้นเนื่องจากโรคบางโรค  

ตาบอดสีเขียวแดงส่วนมากเป็นแต่กำเนิดและเป็นทั้งสองตาตั้งแต่เด็กจนโต โดยไม่มีการเปลี่ยนแปลงในภายหลัง สามารถตรวจวัดได้ง่ายๆ ด้วยแผ่นวัดทางคลินิกที่เรียกว่า Ishihara test ในคนตาบอดเขียวแดงจะมีความยากในการแยกแสงสีเขียวกับแสงสีเหลือง ทำให้บางคนอาจพบปัญหาในการสอบใบขับขี่รถยนต์ อย่างไรก็ตามหากเป็นไฟสัญญาณจราจรจริงมีการวางทั้งตำแหน่งและลำดับช่วยให้คนตาบอดสีสามารถแยกได้ดีขึ้น