ภาวะสายตาเอียง : สาเหตุ อาการและอาการแสดง และการแก้ไข
30 กันยายน 2559
สายตาเอียง หรือ Astigmatism มาจากคำลาติน “ Stimatus " แปลว่าการรวมแสงที่เป็นจุดเดียว เมื่อเติม A ข้างหน้าจึงเป็นการรวมแสงที่ไม่เป็นจุดเดียว ภาวะสายตาเอียงโดยนิยามก็คือภาวะที่แสงจากวัตถุเดินทางเข้าสู่ดวงตาเมื่อหักเหแสงแล้วเกิดการรวมแสงที่แตกออกมากกว่าหนึ่งจุด ทำให้ภาพที่เกิดขึ้นบนจอตาส่วนใหญ่จะผิดปกติ บิดเบี้ยวทั้งทางด้านขนาดและรูปร่าง
ในคนที่มีสายตาเอียงไม่มากก็อาจจะมีการมองเห็นที่เกือบปกติได้ คนที่มีสายตาเอียงสูงจะมองเห็นไม่ชัดทั้งระยะไกลและใกล้ ร่วมกับอาการไม่สบายตาในการใช้สายตา เช่น ปวดศีรษะ ปวดตา ภาพเบลอขณะขับรถโดยเฉพาะตอนกลางคืน เป็นต้น
สาเหตุของการเกิดสายตาเอียงนั้น ส่วนใหญ่เป็นมาแต่กำเนิดจากเนื่องผิวกระจกตาด้านนอกที่ไม่เป็นทรงกลม ทำให้เกิดแกนที่มีกำลังในการหักเหแสงที่ต่างกันจึงให้เกิดการรวมแสงขึ้นได้หลายจุด และมีสายตาเอียงบางชนิดที่เกิดขึ้นจากโรคทางกระจกตา ต้อเนื้อ ต้อกระจก เป็นต้น
อาการและอาการแสดง
ในคนที่มีสายตาเอียงส่วนใหญ่ภาพที่ได้จะไม่ชัด แต่จะอาศัยการทำงานของกล้ามเนื้อเพ่งและกล้ามเนื้อรอบดวงตาช่วยให้การมองเห็นดีขึ้นได้ภาพที่ไม่บิดเบี้ยว จึงมีอาการด้านกล้ามเนื้อตา นอกจากนั้นจะมีอาการที่มีสาเหตุมาจากการมีจุดรวมแสงหลายจุดทำให้เกิดการกระจายของแสงบนจอตา
อาการและอาการแสดงของภาวะสายตาเอียง เช่น
- ขับรถตอนกลางคืนยากลำบาก เพราะการมองเห็นเบลอไม่ชัดและมีแสงจ้าจากดวงไฟเข้าตา
- มีอาการแพ้แสงต้องใส่แว่นกันแดดขับรถ แพ้แสงจ้าจากหลอดไฟโดยเฉพาะในห้างสรรพสินค้า
- ชอบหยีตาเพื่อช่วยให้เห็นชัดขึ้น
- มีอาการเมื่อย ล้าตา คันตา น้ำตาไหล ปวดศีรษะทั้งด้านหน้าและหลัง รอบดวงตา โดยเฉพาะช่วงเย็น
- มองไกลและมองใกล้ไม่ค่อยชัด โดยเฉพาะในที่ๆ มีแสงน้อย หรือตอนกลางคืน
- มีการเอียงศีรษะในคนที่ใส่แว่นตาเอียงเพื่อช่วยให้การมองเห็นดีขึ้น
- มีอาการไม่สบายตา แสบตา เมื่อยล้าตา เมื่อใช้งานหน้าจอดิจิตอลไประยะเวลาหนึ่ง
การแก้ไขสายตาเอียงนั้นอาจทำได้หลายวิธีทั้งการผ่าตัดด้วยเลเซอร์ ใส่แว่นตา หรือสวมคอนแทคเลนส์ สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการได้รับการตรวจวัดเพื่อให้ได้ค่าสายตาที่ถูกต้อง เพราะสายตาเอียงจะเกี่ยวข้องทั้งค่ากำลังเลนส์และองศาเอียง และสายตาเอียงส่วนมากจะเกิดร่วมกับภาวะสายตาสั้นหรือสายตายาวแต่กำเนิด ทำให้การวัดค่าสายตาเอียงเป็นศาสตร์ที่ค่อนข้างยากในการให้ได้มาซึ่งค่าสายตาที่ถูกต้อง
การจ่ายค่าสายตาเอียงยังต้องการศิลปะเพื่อลดผลกระทบของการมองเห็นภาพที่เปลี่ยนไป หรือ Spatial distortion เช่น อาการเห็นพื้นราบที่เทหรือโค้งขึ้น การมองเห็นกรอบประตูที่เบี้ยว เป็นต้น ที่จะพบบนเลนส์คู่ใหม่ที่ให้ภาพถูกต้อง แต่ต่างไปจากภาพเดิมที่สมองได้รับรู้ก่อนหน้าทั้งหมด ดังนั้นจะพบว่าบางคนมีแว่นสายตาหลายอันแต่ไม่สามารถแก้ไขอาการและอาการแสดงได้ดี ทั้งสองสิ่งนี้เป็นบทบาทที่สำคัญของนักทัศนมาตรในการให้การดูแลคนที่มีภาวะสายตาเอียง
ด้วยวิถีดิจิตอลในปัจจุบันทำให้มีความต้องการอยู่หน้าจอดิจิตอลในหลายชั่วโมงต่อวัน ทำให้ภาวะสายตาเอียงที่มีเป็นสาเหตุหนึงที่นำไปสู่โรค Computer Vision Syndrome
ดังนั้นในคนที่มีอาการมองเห็นไม่ชัดทั้งระยะไกลและระยะใกล้ มีอาการแพ้แสงในที่จ้าหรือตอนกลางวัน ขับรถลำบากในตอนกลางคืน เมื่อย ล้าตา ในช่วงเย็น อยู่หน้าจอดิจิจตอลไม่ทน ลองหาเวลาไปพบนักทัศนมาตรเพื่อขอรับการตรวจวัดสายตาดูว่ามีภาวะสายตาเอียงหรือไม่
สายตาเอียง หรือ Astigmatism มาจากคำลาติน “ Stimatus " แปลว่าการรวมแสงที่เป็นจุดเดียว เมื่อเติม A ข้างหน้าจึงเป็นการรวมแสงที่ไม่เป็นจุดเดียว ภาวะสายตาเอียงโดยนิยามก็คือภาวะที่แสงจากวัตถุเดินทางเข้าสู่ดวงตาเมื่อหักเหแสงแล้วเกิดการรวมแสงที่แตกออกมากกว่าหนึ่งจุด ทำให้ภาพที่เกิดขึ้นบนจอตาส่วนใหญ่จะผิดปกติ บิดเบี้ยวทั้งทางด้านขนาดและรูปร่าง
ในคนที่มีสายตาเอียงไม่มากก็อาจจะมีการมองเห็นที่เกือบปกติได้ คนที่มีสายตาเอียงสูงจะมองเห็นไม่ชัดทั้งระยะไกลและใกล้ ร่วมกับอาการไม่สบายตาในการใช้สายตา เช่น ปวดศีรษะ ปวดตา ภาพเบลอขณะขับรถโดยเฉพาะตอนกลางคืน เป็นต้น
สาเหตุของการเกิดสายตาเอียงนั้น ส่วนใหญ่เป็นมาแต่กำเนิดจากเนื่องผิวกระจกตาด้านนอกที่ไม่เป็นทรงกลม ทำให้เกิดแกนที่มีกำลังในการหักเหแสงที่ต่างกันจึงให้เกิดการรวมแสงขึ้นได้หลายจุด และมีสายตาเอียงบางชนิดที่เกิดขึ้นจากโรคทางกระจกตา ต้อเนื้อ ต้อกระจก เป็นต้น
อาการและอาการแสดง
ในคนที่มีสายตาเอียงส่วนใหญ่ภาพที่ได้จะไม่ชัด แต่จะอาศัยการทำงานของกล้ามเนื้อเพ่งและกล้ามเนื้อรอบดวงตาช่วยให้การมองเห็นดีขึ้นได้ภาพที่ไม่บิดเบี้ยว จึงมีอาการด้านกล้ามเนื้อตา นอกจากนั้นจะมีอาการที่มีสาเหตุมาจากการมีจุดรวมแสงหลายจุดทำให้เกิดการกระจายของแสงบนจอตา
อาการและอาการแสดงของภาวะสายตาเอียง เช่น
- ขับรถตอนกลางคืนยากลำบาก เพราะการมองเห็นเบลอไม่ชัดและมีแสงจ้าจากดวงไฟเข้าตา
- มีอาการแพ้แสงต้องใส่แว่นกันแดดขับรถ แพ้แสงจ้าจากหลอดไฟโดยเฉพาะในห้างสรรพสินค้า
- ชอบหยีตาเพื่อช่วยให้เห็นชัดขึ้น
- มีอาการเมื่อย ล้าตา คันตา น้ำตาไหล ปวดศีรษะทั้งด้านหน้าและหลัง รอบดวงตา โดยเฉพาะช่วงเย็น
- มองไกลและมองใกล้ไม่ค่อยชัด โดยเฉพาะในที่ๆ มีแสงน้อย หรือตอนกลางคืน
- มีการเอียงศีรษะในคนที่ใส่แว่นตาเอียงเพื่อช่วยให้การมองเห็นดีขึ้น
- มีอาการไม่สบายตา แสบตา เมื่อยล้าตา เมื่อใช้งานหน้าจอดิจิตอลไประยะเวลาหนึ่ง
การแก้ไขสายตาเอียงนั้นอาจทำได้หลายวิธีทั้งการผ่าตัดด้วยเลเซอร์ ใส่แว่นตา หรือสวมคอนแทคเลนส์ สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการได้รับการตรวจวัดเพื่อให้ได้ค่าสายตาที่ถูกต้อง เพราะสายตาเอียงจะเกี่ยวข้องทั้งค่ากำลังเลนส์และองศาเอียง และสายตาเอียงส่วนมากจะเกิดร่วมกับภาวะสายตาสั้นหรือสายตายาวแต่กำเนิด ทำให้การวัดค่าสายตาเอียงเป็นศาสตร์ที่ค่อนข้างยากในการให้ได้มาซึ่งค่าสายตาที่ถูกต้อง
การจ่ายค่าสายตาเอียงยังต้องการศิลปะเพื่อลดผลกระทบของการมองเห็นภาพที่เปลี่ยนไป หรือ Spatial distortion เช่น อาการเห็นพื้นราบที่เทหรือโค้งขึ้น การมองเห็นกรอบประตูที่เบี้ยว เป็นต้น ที่จะพบบนเลนส์คู่ใหม่ที่ให้ภาพถูกต้อง แต่ต่างไปจากภาพเดิมที่สมองได้รับรู้ก่อนหน้าทั้งหมด ดังนั้นจะพบว่าบางคนมีแว่นสายตาหลายอันแต่ไม่สามารถแก้ไขอาการและอาการแสดงได้ดี ทั้งสองสิ่งนี้เป็นบทบาทที่สำคัญของนักทัศนมาตรในการให้การดูแลคนที่มีภาวะสายตาเอียง
ด้วยวิถีดิจิตอลในปัจจุบันทำให้มีความต้องการอยู่หน้าจอดิจิตอลในหลายชั่วโมงต่อวัน ทำให้ภาวะสายตาเอียงที่มีเป็นสาเหตุหนึงที่นำไปสู่โรค Computer Vision Syndrome
ดังนั้นในคนที่มีอาการมองเห็นไม่ชัดทั้งระยะไกลและระยะใกล้ มีอาการแพ้แสงในที่จ้าหรือตอนกลางวัน ขับรถลำบากในตอนกลางคืน เมื่อย ล้าตา ในช่วงเย็น อยู่หน้าจอดิจิจตอลไม่ทน ลองหาเวลาไปพบนักทัศนมาตรเพื่อขอรับการตรวจวัดสายตาดูว่ามีภาวะสายตาเอียงหรือไม่
