ผลของแสงสีฟ้าจากจอดิจิตอลต่อวงจรนาฬิกาชีวิต
31 พฤษภาคม 2561
จนเมื่อเร็วๆ นี้ (คศ. 2002) มีการค้นพบเซลที่จอประสาทตาชนิดใหม่นอกเหนือจาก Rod และ Cones ที่เรารู้กันมานานที่มีหน้าที่ในการรับแสงจากวัตถุและแปลงเป็นสัญญาณภาพนั้น เซลชนิดใหม่นี้มีชื่อว่า Melanopsin ganglion cells พบว่าเซล Melanopsin มีความสัมพันธ์ต่อการทำงานของวงจรนาฬิกาชีวิตมนุษย์ และเป็นสิ่งสำคัญที่แสดงให้เห็นว่าดวงตาไม่ได้มีหน้าที่เฉพาะเพื่อการมองเห็นอย่างที่เข้าใจกันที่ผ่านมานาน
การทำงานของเซล Melanopsin ต้องการแสงสว่างที่มีความเข้มสูง และพบว่า Melanopsin มีความไวเป็นพิเศษต่อแสงสีฟ้าช่วงความยาวคลื่นแสง 480 นาโนเมตร ในการทำหน้าที่ยับยั้งการหลั่งของสารฮอร์โมนเมลาโทนิน มีการศึกษาพบว่าหากดวงตาได้รับแสงสว่างจากหลอดไฟ LED จากหน้าจอดิจิตอลเป็นเวลา 2 ชั่วโมง สามารถยับยั้งการหลั่งของฮอร์โมนเมลาโทนินได้และมีผลให้นาฬิกาวงจรชีวิตในการนอนถูกรบกวนได้
การได้รับแสงจากหน้าจอดิจิตอลที่มีความเข้มของแสงสีฟ้าสูงนั้น โดยเฉพาะช่วงเวลาก่อนเข้านอนอาจทำให้กระบวนการในการหลั่งของสารฮอร์โมนเมลาโทนินของร่างกายถูกยับยั้งไป และส่งผลให้วงจรนาฬิกาชีวิตถูกรบกวน เช่น ช่วงเวลาของการนอนถูกเลื่อนออกไป
การเลือกใช้เลนส์กรองแสงสีฟ้า
หากเลนส์กรองแสงนั้นมีการกรองแสงสีฟ้าม่วงทีความยาวคลื่นแสงช่วง 480
นาโนเมตรร่วมด้วย
อาจส่งผลให้ร่างกายเกิดความผิดปกติของการหลั่งสารฮอร์โมนเมลาโทนินได้
ซึ่งทำให้วงจรนาฬิกาชีวิตของร่างกายทำงานผิดปกติได้ คล้ายภาวะ Jet lag
จากการนั่งบนเครื่องบินเป็นเวลานาน
หรือคนที่ทำงานในตอนกลางคืนอย่างต่อเนื่อง หรือในคนตาบอด เกิดอาการ เช่น
เวลาในการนอนเปลี่ยนแปลงไป ขาดความกระตือรือร้นต่อการทำกิจกรรมต่างๆ
การรับรู้ช้าลง เป็นต้น
ดังนั้นควรเลือกใช้เลนส์กรองแสงเฉพาะสีฟ้าม่วงที่มีช่วงความยาวคลื่น 420
นาโนเมตร จึงมีความจำเป็นในการเลือกผู้ผลิตที่ดีและได้มาตรฐาน
ผลกระทบของแสงสีฟ้าจากหน้าจอดิจิตอลที่มีการกล่าวถึงกันอย่างมากในตอนนี้
นอกจากอันตรายต่อการเสื่อมของจอประสาทตาแล้ว
ส่วนหนึ่งยังมีผลต่อวงจรนาฬิกาชีวิตด้วยเช่นกัน
เราลองมาดูกันว่าแสงสีฟ้าที่ได้รับจากจอดิจิตอลจะมีผลต่อนาฬิกาวงจรชีวิตได้อย่างไร
นานมาแล้วที่มีการพบว่า
กลไกการทำงานของร่างกายเรามีความสัมพันธ์กับแสงสว่างที่ได้รับ
เพื่อการดำเนินชีวิตประจำวัน จึงทำให้เกิดเป็นนาฬิกาชีวิต หรือ Circadian
clock หรือ Biological clock เช่น เมื่อพระอาทิตย์ขึ้นดวงตาได้รับแสงสว่าง
ร่างกายจะถูกกระตุ้นให้ตื่นเตรียมพร้อมที่จะทำงานในวันนั้น
อุณหภูมิร่างกายและความดันโลหิตจะเพิ่มสูงขึ้น ระบบประสาทรับรู้ต่างๆ
พร้อมที่จะทำงาน
ในทางกลับกันเมื่อตะวันลับขอบฟ้า
แสงสว่างรอบๆ ตัวลดลง กล้ามเนื้อต่างๆ ของร่างกายจะค่อยๆ ผ่อนคลายลง
เพื่อให้ร่างกายได้เข้าสู่การพักผ่อนนอนหลับนั้นเอง
โดยพบว่าร่างกายมีกระบวนการในการหลั่งสารฮอร์โมนที่มีชื่อว่า เมลาโทนิน
(Melatonin) เพื่อทำให้กล้ามเนื้อต่างๆของร่างกายเกิดการผ่อนคลาย
และทำให้เกิดการพักผ่อนนอนหลับนั้นเอง
จนเมื่อเร็วๆ นี้ (คศ. 2002) มีการค้นพบเซลที่จอประสาทตาชนิดใหม่นอกเหนือจาก Rod และ Cones ที่เรารู้กันมานานที่มีหน้าที่ในการรับแสงจากวัตถุและแปลงเป็นสัญญาณภาพนั้น เซลชนิดใหม่นี้มีชื่อว่า Melanopsin ganglion cells พบว่าเซล Melanopsin มีความสัมพันธ์ต่อการทำงานของวงจรนาฬิกาชีวิตมนุษย์ และเป็นสิ่งสำคัญที่แสดงให้เห็นว่าดวงตาไม่ได้มีหน้าที่เฉพาะเพื่อการมองเห็นอย่างที่เข้าใจกันที่ผ่านมานาน
การทำงานของเซล Melanopsin ต้องการแสงสว่างที่มีความเข้มสูง และพบว่า Melanopsin มีความไวเป็นพิเศษต่อแสงสีฟ้าช่วงความยาวคลื่นแสง 480 นาโนเมตร ในการทำหน้าที่ยับยั้งการหลั่งของสารฮอร์โมนเมลาโทนิน มีการศึกษาพบว่าหากดวงตาได้รับแสงสว่างจากหลอดไฟ LED จากหน้าจอดิจิตอลเป็นเวลา 2 ชั่วโมง สามารถยับยั้งการหลั่งของฮอร์โมนเมลาโทนินได้และมีผลให้นาฬิกาวงจรชีวิตในการนอนถูกรบกวนได้
การได้รับแสงจากหน้าจอดิจิตอลที่มีความเข้มของแสงสีฟ้าสูงนั้น โดยเฉพาะช่วงเวลาก่อนเข้านอนอาจทำให้กระบวนการในการหลั่งของสารฮอร์โมนเมลาโทนินของร่างกายถูกยับยั้งไป และส่งผลให้วงจรนาฬิกาชีวิตถูกรบกวน เช่น ช่วงเวลาของการนอนถูกเลื่อนออกไป
ดังนั้น
ในคนที่มีความจำเป็นต้องอยู่หน้าจอดิจิตอลเป็นเวลาหลายชั่วโมงต่อวัน
การเลือกสวมแว่นตาเลนส์กรองแสงสีฟ้านอกจากจะลดความเสี่ยงในการเสื่อมของจอประสาทตาลงแล้ว
ยังช่วยให้กลไกการหลั่งของสารฮอร์โมนเมลาโทนินของร่างกายไม่ถูกรบกวน
และวงจรนาฬิกาชีวิตทำงานได้เป็นปกติ